“theustales.com वर आपले स्वागत आहे “
शुक्रवारी, मध्य म्यानमार मध्ये 7.7 तीव्रतेचा शक्तिशाली भूकंप झाला, ज्यामुळे प्रचंड विध्वंस आणि जीवितहानी झाली. या धक्क्यामुळे संपूर्ण आग्नेय आशिया आणि चीनमध्ये हादरे जाणवले, परिणामी हजारो लोक जखमी आणि बेघर झाले. विशेषतः, आधीच सुरू असलेल्या गृहयुद्धामुळे निर्माण झालेल्या मानवीय संकटाला या आपत्तीने अधिक तीव्र केले आहे.
भूकंप कोठे झाला?
या भूकंपाचा केंद्रबिंदू सागाईंगच्या जवळ, शहराच्या वायव्येस सुमारे 16 किमी अंतरावर होता. विशेषतः, म्यानमार मधील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर मांडले या भागाजवळ असल्यामुळे तेथे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले. पहिला भूकंप दुपारी 12:50 वाजता स्थानिक वेळेनुसार झाला. त्यानंतर, अवघ्या 12 मिनिटांत 6.4 तीव्रतेचा आफ्टरशॉक जाणवला. हा भूकंप सागाईंग फॉल्टवर झाला, जो या प्रदेशातील सर्वात सक्रिय भूकंपीय पट्ट्यांपैकी एक आहे.
तुम्हाला हे देखील आवडू शकते:
ज्या देशांना भूकंपाचा फटका बसला
या भूकंपाचा प्रभाव अनेक देशांवर झाला. तथापि, सर्वाधिक नुकसान म्यानमार ला झाले. विशेषतः, 15 लाख लोकसंख्या असलेल्या मांडले शहराला मोठा फटका बसला. त्याचप्रमाणे, थायलंडमध्येही नुकसान झाले, विशेषतः बँकॉकमध्ये एका उभारल्या जात असलेल्या उंच इमारतीचा भाग कोसळला. त्यामुळे, थायलंड सरकारने शहराला आपत्कालीन क्षेत्र घोषित केले. दरम्यान, चीनच्या युनान प्रांतातील रुईली या सीमावर्ती शहरात अनेक इमारतींना तडे गेले. दुसरीकडे, बांगलादेशमध्येही धक्के जाणवले, पण तातडीने कोणत्याही नुकसानीची माहिती मिळाली नाही.
ज्या देशांना भूकंपाचा फटका बसला
या भूकंपाचा प्रभाव अनेक देशांवर झाला. तथापि, सर्वाधिक नुकसान म्यानमार ला झाले. विशेषतः, 15 लाख लोकसंख्या असलेल्या मांडले शहराला मोठा फटका बसला. त्याचप्रमाणे, थायलंडमध्येही नुकसान झाले, विशेषतः बँकॉकमध्ये एका उभारल्या जात असलेल्या उंच इमारतीचा भाग कोसळला. त्यामुळे, थायलंड सरकारने शहराला आपत्कालीन क्षेत्र घोषित केले. दरम्यान, चीनच्या युनान प्रांतातील रुईली या सीमावर्ती शहरात अनेक इमारतींना तडे गेले. दुसरीकडे, बांगलादेशमध्येही धक्के जाणवले, पण तातडीने कोणत्याही नुकसानीची माहिती मिळाली नाही.
मृत्यू आणि नुकसान
म्यानमार च्या लष्करी प्रशासनाने 1,644 लोक मृत्युमुखी पडल्याची आणि 3,400 हून अधिक लोक जखमी झाल्याची पुष्टी केली आहे. तथापि, मदतकार्य सुरू असल्याने मृतांची संख्या आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. विशेषतः, यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हे (USGS) च्या अंदाजानुसार मृतांची संख्या 10,000 च्या पुढे जाऊ शकते. याशिवाय, मांडलेमध्ये ऐतिहासिक अवा ब्रिज कोसळला आणि अनेक प्राचीन स्मारकांचे नुकसान झाले.
थायलंडमध्ये किमान 9 लोकांचा मृत्यू झाला असून, अनेक लोक अजूनही ढिगाऱ्याखाली अडकले आहेत. त्यामुळे, शहरातील मेट्रो रेल्वे सेवा थांबवण्यात आली. विशेष म्हणजे, सोशल मीडियावर दिसणाऱ्या व्हिडिओंमध्ये उंच इमारतींच्या टेरेसवरील स्विमिंग पूलमधील पाणी उफाळून वाहताना दिसत आहे.
मदत आणि बचावकार्यातील अडथळे
भूकंपामुळे मोठ्या प्रमाणावर पायाभूत सुविधांचे नुकसान झाले आहे. परिणामी, मदतकार्यात अडथळे येत आहेत. विशेषतः, संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या मानवीय मदत कार्यालयाने (OCHA) वैद्यकीय साहित्य, ट्रॉमा किट, रक्ताच्या पिशव्या आणि जीवनावश्यक औषधांची टंचाई असल्याचे सांगितले आहे. दरम्यान, मांडले, मॅगवे आणि नेपीदाव येथील रुग्णालयांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर जखमी रुग्ण येत आहेत.
घरांचे नुकसान झाल्यामुळे आणि आफ्टरशॉक्सच्या भीतीमुळे हजारो लोक उघड्यावर झोपण्यास मजबूर झाले आहेत. शिवाय, यांगून-नेपीदाव-मांडले महामार्गाला मोठे तडे गेले असून, त्यामुळे प्रवासी बस सेवा तात्पुरती बंद करण्यात आली आहे. याशिवाय, दूरसंचार आणि इंटरनेट सेवेतील व्यत्यय यामुळे मदतकार्य अधिक कठीण झाले आहे.
म्यानमारचे लष्करी प्रशासन आणि आंतरराष्ट्रीय मदत प्रतिसाद
2021 मध्ये सत्ता हस्तगत केलेल्या लष्करी प्रशासनाला मदतकार्यात अडचणी येत आहेत. विशेष म्हणजे, सरकारच्या सेन्सॉरशिपमुळे देशातील खरी परिस्थिती बाहेरच्या जगाला समजू शकत नाही. या अडचणींनंतरही, म्यानमारने आंतरराष्ट्रीय मदतीची मागणी केली आहे. परिणामी, भारत, अमेरिका आणि इतर काही देशांनी मदतीचे आश्वासन दिले आहे.
हा भूकंप इतका विध्वंसक का ठरला?
म्यानमार आल्पाईड बेल्टच्या पूर्व टोकाला स्थित आहे, जो अत्यंत सक्रिय भूकंपीय पट्टा आहे. विशेष म्हणजे, हा भूकंप फक्त 10 किमी खोलीवर झाला, त्यामुळे भूकंपाचे धक्के जास्त तीव्रतेने जाणवले. ऐतिहासिकदृष्ट्या पाहता, गेल्या 100 वर्षांत म्यानमारमध्ये 7.7 किंवा त्याहून अधिक तीव्रतेचे तीन भूकंप झाले आहेत. यातील शेवटचा 1988 मध्ये झाला होता.
भूकंप पृथ्वीच्या टेक्टॉनिक प्लेट्समध्ये निर्माण होणाऱ्या दडपणामुळे होतो. विशेषतः, रेक्टर स्केल भूकंपाच्या शक्तीचे मापन करते. 7.7 तीव्रतेचा भूकंप हा ‘मोठा’ समजला जातो आणि त्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर हानी होऊ शकते. म्यानमारमध्ये हा भूकंप अतिशय कमी खोलीवर आणि घनदाट लोकवस्तीच्या भागात झाल्यामुळे तो जास्त विध्वंसक ठरला.
प्रवास आणि सुरक्षिततेबाबत इशारे
जगभरातील सरकारांनी म्यानमार, थायलंड आणि लाओसमध्ये प्रवास करणाऱ्या नागरिकांसाठी इशारे जारी केले आहेत. विशेषतः, यूकेच्या परराष्ट्र कार्यालयाने भविष्यात आणखी तीव्र आफ्टरशॉक्स येण्याची शक्यता वर्तवली आहे. त्याचबरोबर, म्यानमारमधील अस्थिर राजकीय परिस्थितीमुळे गरजेच्या प्रवासाव्यतिरिक्त तेथे न जाण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.
मागील भूकंपांशी तुलना
शुक्रवारी झालेला भूकंप जरी मोठा असला तरी तो इतिहासातील सर्वात तीव्र भूकंप नव्हता. विशेषतः, या भागातील सर्वात विध्वंसक भूकंप 26 डिसेंबर 2004 रोजी झाला होता. तेव्हा, इंडोनेशियाच्या किनाऱ्याजवळ 9.1 तीव्रतेचा भूकंप आणि त्सुनामी आली होती, ज्यात सुमारे 2,28,000 लोक मृत्युमुखी पडले. दुसरीकडे, आतापर्यंतचा सर्वात मोठा भूकंप 1960 मध्ये चिलीमध्ये झाला होता, ज्याची तीव्रता 9.5 होती.
म्यानमार मधील या भूकंपामुळे हजारो लोक मृत्युमुखी पडले, जखमी झाले किंवा बेघर झाले. परिणामी, पायाभूत सुविधांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले आहे आणि सरकारच्या मर्यादित मदतकार्यात अडथळे येत आहेत. विशेषतः, संसाधनांची कमतरता असल्याने म्यानमार आंतरराष्ट्रीय मदतीवर अवलंबून आहे. परिणामी, तातडीच्या मदतीसाठी जागतिक स्तरावर प्रयत्न होणे अत्यंत गरजेचे आहे.